ภายหลังทั่วโลกต้องเผชิญกับชะตากกรรมของไวรัสโควิดระบาดมายาวนานกว่า 2 ปี ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างในการใช้ชีวิตของผู้คน ทุกคนต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก้าวเข้าสู่ยุคนิวนอร์มอล ตลอดทั้งเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วจนแทบตามไม่ทัน ส่งผลกระทบต่ออาชีพ หน้าที่การทำงาน กลายเป็นเทรนด์ใหม่ที่น่าจับตาในปี 2565
ท่ามกลางยุคแห่งการเปลี่ยนแปลง คนที่มีทักษะโดดเด่น เต็มไปด้วยความสามารถหลากหลาย จะได้ไปต่อจริงหรือไม่ และสูตรความสำเร็จในอาชีพการงาน เพื่อการคว้าโอกาสควรทำอย่างไรนั้น “ดร.ภูษิต วงศ์หล่อสายชล” ผู้อำนวยการหลักสูตร aMBA (Analyst MBA) มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ให้ความเห็นว่า อาชีพที่เกิดขึ้นในปี 2564 ข้ามไปถึงปี 2565 จะไม่เหมือนกับทุกๆ ปีที่ผ่านมา และปี 2565 จะเห็นคนทำอาชีพอิสระมากขึ้นอย่างมหาศาล เช่น อาชีพเล่นเกม โดยเฉพาะเด็กจบใหม่ จะเกิดปรากฏการณ์ไม่ทำงานประจำเป็นจำนวนมาก
เด็กรุ่นใหม่ เมินงานประจำ มุ่งทำอาชีพอิสระ
ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับเทรนด์อาชีพอิสระของเด็กรุ่นใหม่ในการเล่นคริปโตฯ และเล่นเกม NFT ในระบบบล็อกเชน ส่วนอีกอาชีพอิสระมาแรงในปี 2565 เป็นอาชีพผู้วางแผนการลงทุน หรือผู้แนะนำทางการเงิน ในการนำเงินก้อนหนึ่งมาลงทุน ซึ่งไม่ต่างจากอาชีพตัวแทนขายประกัน
อีกมีอาชีพแม่ค้าพ่อค้าออนไลน์ มีหลายคนลาออกจากงานประจำมาขายของออนไลน์ อยากเป็นเศรษฐีเหมือน”พิมรี่พาย”ไม่ต้องเดินทางไปทำงาน และในปี 2565 อาชีพที่เกี่ยวข้องน่าจะมาแรง เป็นอาชีพไมโครอินฟลูเอนเซอร์ ยอดคนติดตามไม่ถึงหมื่นก็สามารถทำได้ ทั้ง TikTok Twitter ในโซเชียลทุกแชนแนล ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นยูทูบเบอร์ โดยใช้ฐานคนติดตามที่มีอยู่เรียกลูกค้าเข้ามาซื้อสินค้า
“ถามว่าอาชีพเหล่านี้จะมั่นคงหรือไม่ ต้องมองว่าอาชีพที่เคยทำก็ตกงานเป็นจำนวนมากจากโควิด อย่างเมื่อก่อนอาชีพข้าราชการ พนักงานประจำ พนักงานบริษัทใหญ่ข้ามชาติ เป็นอาชีพที่มั่นคง แต่ตอนนี้คนเปลี่ยนมาขายออนไลน์ มาเล่นคริปโตฯ เพราะทุกวันนี้คนอยู่กับออนไลน์มากขึ้น”
สายวิชาชีพมาแรง เกาะเทรนด์กระแส ค่าตัวแพงลิ่ว
สายวิชาชีพมาแรงเป็นที่ต้องการสูงในปี 2565 ยังเป็นอาชีพนักเขียนหรือพัฒนาโปรแกรม ที่เรียกว่าทีม Dev ซึ่งทุกบริษัทมีความต้องการสูงมาก ทำให้ทุกวันนี้ขาดแคลนรุนแรงมาก และมีค่าตัวแพงมาก
เช่นเดียวกับอาชีพนักการเงิน ทั้งตำแหน่งซีเอฟโอ และผู้จัดการบัญชีการเงิน เริ่มมีบทบาทมากขึ้นในยุคนี้ เนื่องจากคนเหล่านี้จะทำหน้าที่ระดมทุนในตลาด เพื่อหาเงินเข้าและลดต้นทุนของบริษัท ผ่านโมเดลหลายรูปแบบ ซึ่งขณะนี้ขาดแคลนมากเช่นกัน ทำให้ค่าตัวสูงขึ้น
แม้อาชีพนักการเงินเป็นที่ต้องการสูงเพราะเป็นอาชีพเฉพาะ แต่ในหลายธุรกิจยังคงต้องการฝ่ายการตลาด ซึ่งหาได้ง่าย เพื่อทำตลาดอีคอมเมิร์ซ หรือดิจิทัล มาร์เก็ตติ้ง เพราะการค้าขายแบบเดิมคงยาก
อีกสายอาชีพมาแรงในปี 2565 อยู่ในกลุ่มวิศวกรรมเชิงสมัยใหม่ เช่น วิศวกรไฟฟ้า (EV-Charger) เกี่ยวข้องกับรถยนต์ไฟฟ้า และต้องสามารถออกแบบนวัตกรรมใหม่ๆ ซึ่งโรงงานขนาดใหญ่ขาดแคลนมาก อีกทั้งโปรดักต์ใหม่ และเทรนด์ธุรกิจจะเกี่ยวข้องกับเมืองอัจฉริยะ หรือสมาร์ท ซิตี้ มากขึ้น
จากการเข้ามาของเทคโนโลยีเมตาเวิร์ส (Metaverse) จะทำให้อาชีพกราฟิกดีไซน์ คล้ายกับกลุ่มโปรแกรมเมอร์ น่าจะมาแรงในปี 2565 เพื่อออกแบบและเขียนโปรแกรมโลกเสมือนจริงในการทำธุรกิจ แม้อาชีพนี้ยังไม่รู้ว่าหน้าตาจะเป็นอย่างไร แต่จะเริ่มเห็นชัดและเร็วขึ้นในเรื่องความต้องการ หรือมีการออกแบบเกมที่เกี่ยวข้องกับเมตาเวิร์ส มากขึ้น
ในยุคนี้ขาดไม่ได้ในการวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภค ทำให้กลุ่มอาชีพวิศวกรข้อมูลเป็นที่ต้องการ เพื่อการออกแบบกลยุทธ์ตลาดที่ต้องใช้ข้อมูลจากพฤติกรรมลูกค้า เพราะปัจจุบันมีการซื้อของผ่านอีคอมเมิร์ซ จะต้องสังเกตพฤติกรรมในการเลือกซื้อของลูกค้า
“อาชีพใหม่ๆ เหล่านี้ ไม่มีใครสอน เหมือนโลจิสติกส์ในสมัยก่อน ต้องเรียนรู้เอง จนกระทั่งหลายสถาบันมีการเปิดสอน และอาชีพที่เกี่ยวกับโลจิสติกส์ ในการวางแผนการขนส่ง เนื่องจากอีคอมเมิร์ซมาแรง คิดว่าจะเป็นอีกอาชีพที่มาแรงเช่นกัน”
อาชีพร่วง อาการหนัก อาจสาบสูญ
เมื่อมีอาชีพรุ่งเป็นดาวเด่นในปี 2565 จะต้องมีอาชีพร่วง ซึ่งแบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกเป็นช่วงรอเหตุการณ์เตรียมกลับมาทำงาน แต่ไม่รู้ว่าเมื่อไร ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวและบริการ เช่น ห้าง โรงแรม สายการบิน ทั้งแอร์โฮสเตส สจ๊วต และอีกกลุ่มไปแล้วไปเลย เป็นอาชีพอาจสาบสูญ เช่น กลุ่มแอดมินทำด้านเอกสาร ซึ่งจะต้องพัฒนาทักษะตัวเองให้ทันกับเทคโนโลยี
ส่วนอาชีพสื่อสารมวลชน โดยเฉพาะสิ่งพิมพ์ จะอาการหนักมากที่สุด เมื่อยูทูบเบอร์ สามารถนำเอาข่าวมาเล่าเองได้ ทำให้อาชีพบรรณาธิการหายไป ส่วนอาชีพพนักงานโรงงานชั้นต้น จะได้รับผลกระทบอย่างแน่นอน จากการที่เทคโนโลยีและระบบเอไอ เข้ามาแทนที่ อีกกลุ่มอาชีพที่ค่อนข้างชัดเจน ในกลุ่มพนักงาน (PC) ประจำห้าง จะได้รับผลกระทบ เพราะคนเข้าห้างลดน้อยลง แตกต่างจากในอดีต รวมถึงพนักงานคอลเซ็นเตอร์ อาจลำบาก เพราะการเข้ามาของเอไอ
“ปี2565จะเปลี่ยนแปลงมากๆ จากเทรนด์ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว เช่น การเล่นเกมของคนรุ่นใหม่ ไม่แน่ใจว่าเป็นอาชีพหรือไม่ แต่เล่นแล้วได้เงิน ส่วนความมั่นคงนั้นไม่รู้ว่าจะเป็นอย่างไร เช่นเดียวกับอาชีพในอดีตที่เคยมั่นคงมาก่อน แต่ตอนนี้ไม่ใช่แล้ว”
เพราะฉะนั้นสูตรความอยู่รอดต้องมีการพัฒนาทักษะให้เป็นมืออาชีพ โดยเฉพาะคนในกลุ่ม Gen Y มีรอยต่อใกล้ Gen Z สามารถปรับตัวได้ ขณะเดียวกันกลุ่มคนรุ่นใหม่ อาจไม่มีโอกาส เพราะทักษะไม่ใหม่มากพอ และการศึกษาของไทยไม่ทันกับตลาด ควรต้องเรียนรู้ด้วยตัวเองจากยูทูบโดยไม่เสียเงิน เช่น จะทำตลาดอย่างไร ดังนั้นอยากทำอะไรต้องเรียนรู้ เพื่อให้เหนือกว่าและมีความโดดเด่นให้ได้รับการคัดเลือก จะต้องรู้ทุกเรื่องและมีเรื่องหนึ่งต้องรู้ลึก แสดงให้เห็นว่าคนหนึ่งคนทำได้หลายอย่าง สามารถทำธุรกิจเป็นวิเคราะห์ข้อมูลได้ เป็นโอกาสสู่ความสำเร็จในอนาคต
